«Η ευτυχία είναι η ορθή σχέση ανάμεσα στις πράξεις (σχήματα) και στα αισθήματα (χρώματα). Η ζωή μας κόβεται, και οφείλει να κόβεται, στα μέτρα που έκοψε τα χρωματιστά χαρτιά του ο Matisse»: γράφει ο Ελύτης στον Μικρό Ναυτίλο (Μυρίσαι το Άριστον XIV).
Οι
καλλιτέχνες συναντιούνται στους δρόμους της τέχνης τους. Τι κι αν ο ένας είναι
ποιητής κι ο άλλος ζωγράφος; Ο Ελύτης είναι ένας ποιητής που επιθυμεί να
εκφραστεί και μέσω της ζωγραφικής. Η ζωγραφική του Matisse, από την άλλη, είναι απτή
ποίηση. Χρωματιστά χαρτιά που επιλέγονται και τοποθετούνται το ένα πλάι στο
άλλο, άφθονα, ζωντανά, αρμονικά, αμφίσημα, ακτινοβόλα, καταιγιστικά. Αστέρια,
φύκια, φύλλα, φιγούρες, βρίσκονται καρφωμένα πάνω σε ένα μπλε που πονάει τα
μάτια.
 |
Ίκαρος.
Εικονογράφηση
για το βιβλίο Τζαζ.
|
Ο
Matisse κόβει
τα κομμάτια των χαρτοκοπτικών του στα γραφεία του περιοδικού Verve, το
οποίο εκδίδει ο Έλληνας Emmanuel
Tériade, φίλος στενός του Ελύτη. Ο Tériade
προθυμοποιείται να εκδώσει ένα ολόκληρο βιβλίο του Matisse μ’
αυτές τις χαρτοκοπτικές, αλλά δεν είναι εύκολο να βρεθεί ικανοποιητικός τρόπος
αναπαραγωγής των εικόνων λόγω της τεχνικής που χρησιμοποιείται. Εκδίδεται,
λοιπόν, το 1947, με τον τίτλο Τζαζ, ένα βιβλίο στο οποίο η τυπογραφική
μελάνη έχει εγκαταλειφθεί και αντικατασταθεί με γκουάς, απλωμένο στα φύλλα που
χρησιμοποιήθηκαν μετά τη χαρτοκοπτική.
 |
Το
τσίρκο.
Εικονογράφηση
για το βιβλίο Τζαζ.
|
Ο
Ελύτης επιχειρεί να πολλαπλασιάσει τη λάμψη, να αποδώσει το εκτυφλωτικό φως,
όχι το φυσικό, μα αυτό που υπάρχει πραγματικά –στο κεφάλι του. Ο ήλιος, ο ουρανός, η θάλασσα, και όλα τα
μαγικά τους πλάσματα (άγγελοι, γοργόνες, κορίτσια, αγάλματα), όσα υμνεί στην
ποίησή του, τα βρίσκει και στα χρωματιστά χαρτάκια, τα πολύ μικρά αντικείμενα
και τα υφασμάτινα κουρελάκια που σχηματίζουν τα κολάζ του. Πάνω και κάτω δεν υπάρχει,
ο νόμος της βαρύτητας καταργείται, το
όνειρο θριαμβεύει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου