Χριστουγεννιάτικα δώρα (Μέρος Α΄)

 

Τα Χριστούγεννα έφτασαν. Τα δώρα είναι στην ημερήσια διάταξη. Άλλωστε, πώς θα αποδείξουμε στους άλλους ότι τους αγαπάμε; Κι από εδώ αρχίζει το πρόβλημα. Τι δώρο θα τους κάνουμε; Πώς θα βρούμε το ιδανικό δώρο για τον καθένα; Σε μια εποχή που όλοι τα έχουν όλα, η επιλογή γίνεται ακόμα δυσκολότερη.

Άδικα μπερδεύεστε, θα έλεγαν οι οικονομολόγοι, αν είχαμε τη φαεινή ιδέα να τους ρωτήσουμε. Υπάρχει τρόπος να κάνετε το δώρο σας, και μάλιστα να κάνετε το καλύτερο και το πιο ταιριαστό δώρο στον καθένα. Είναι απλό. Δεν θα του κάνετε δώρο! Αντί για δώρο, δώστε του χρήματα! Αν έχετε επιφυλάξεις θεωρώντας ότι μια τέτοια πρακτική είναι ψυχρή και απρόσωπη, σκεφτείτε –λένε οι οικονομολόγοι- ότι σε κάθε δώρο υπάρχει μια, έστω και συγκαλυμμένη, χρηματική πλευρά. Και μετά σκεφτείτε τα πλεονεκτήματα που έχει το να δώσετε χρήματα αντί δώρου. Πρώτα-πρώτα, ποιος άλλος ξέρει καλύτερα τι χρειάζεται από τον ίδιο τον αποδέκτη του δώρου; Κι έπειτα, ακόμα κι αν ξέρετε τις ανάγκες των φίλων σας, είναι βέβαιο ότι το γούστο σας συμπίπτει; Οπότε, αγοράζοντας δώρα, υπάρχει ο κίνδυνος αυτά να καταλήξουν στα σκουπίδια.

Το περιγράφει πολύ ωραία ο René Goscinny στο 15^ο τόμο της σειράς Astérix που έχει τίτλο La Zizanie (στα ελληνικά μεταφράστηκε ως Η διχόνοια και εκδόθηκε από τη Μαμουθκόμιξ). Ο Γαλάτης αρχηγός έχει γενέθλια και οι συγχωριανοί του τον γεμίζουν με δώρα: ξίφη, κρασί, ταριχευμένα ψάρια και μενίρ, όλα προϊόντα και «έργα τέχνης» τοπικά. Μόνο που αυτά τα δώρα είναι ίδια με εκείνα που του έχουν χαρίσει όλες τις προηγούμενες χρονιές. Το σπίτι ξεχειλίζει από ένα σωρό τέτοια άχρηστα πράγματα, γι’ αυτό η γυναίκα του αρχηγού, πιο πρακτική και ελάχιστα συναισθηματική, τα θάβει όλα στην αυλή.

Το επεισόδιο είναι απολύτως κωμικό, όμως ο Goscinny δεν κάνει τίποτα άλλο από το να αξιοποιεί μια συνθήκη σε όλους γνωστή. Όσοι ανάμεσά μας παντρεύτηκαν πριν από 20 τουλάχιστον χρόνια, όταν οι δωροεπιταγές δεν ήσαν της μόδας, ίσως μπορούν τώρα πια να ομολογήσουν χωρίς ενοχές πόσο ταλαιπωρήθηκαν για να αλλάξουν τις 10 καφετιέρες ή τα 20 βάζα που τους χάρισαν οι συγγενείς τους. Επίσης, μπορούν πια να αποκαλύψουν πόσο ανησύχησαν μήπως κι οι ίδιοι, βάσει των νόμων της κληρονομικότητας, αποδειχθούν το ίδιο «πρωτότυποι» με εκείνους σε ανάλογες περιπτώσεις.

Κι εδώ επανάκαμπτουν, δικαιωμένοι, οι οικονομολόγοι: αν θέλετε να δώσετε χαρά στους φίλους σας, δεν έχετε παρά να τους προσφέρετε χρηματικά δώρα. Ένας από αυτούς, ο Joel Waldfogel, το πήγε ακόμα πιο πέρα. Στο βιβλίο του Scroogenomics. Why you Shouldn’t Buy Presents for Holidays (Η οικονομία του Scrooge. Γιατί δεν πρέπει να αγοράζετε δώρα στις γιορτές), που εκδόθηκε το 2009, υποστηρίζει αυτό που εκείνος ονομάζει «αναποτελεσματικότητα» των δώρων (ποτέ δεν θα μείνουμε ικανοποιημένοι με κάποιο δώρο που μας έκαναν) και ισχυρίζεται ότι η αγορά ενός δώρου στην ουσία προκαλεί καταστροφή του κεφαλαίου που δαπανήθηκε (η αξία του δώρου, όσο ακριβό κι αν είναι, αποτιμάται κατά 20% λιγότερο, ανά δολάριο, από την αξία των αντικειμένων που αγοράζουμε οι ίδιοι για τον εαυτό μας). Και καταλήγει, αναφερόμενος στην αμερικανική χριστουγεννιάτικη αγορά, ότι με τα δώρα συντελείται ένα «όργιο καταστροφής κεφαλαίου».

Έχει άραγε δίκιο ο Waldfogel; Τι λένε άλλοι οικονομολόγοι; Κι εμείς; Τι λέμε εμείς; 

Επομένως, έπεται συνέχεια.

 

Πηγές για τις εικόνες:

https://mamouthcomix.gr/product/%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BE-06/

https://pixabay.com/el/illustrations/%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%BA%CE%B1-lady-%CE%B4%CF%8E%CF%81%CE%B1-%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%B1-5715022/