«Εμείς ακολουθούμε το
παλιό έθιμο. Το αίμα των Πρώτων Ανθρώπων κυλά ακόμη στις φλέβες των Σταρκ, και
εξακολουθούμε να πιστεύουμε πως ο άντρας που αποφασίζει την καταδίκη πρέπει και
να κρατά το σπαθί. Αν είναι να πάρεις τη ζωή ενός ανθρώπου, του το χρωστάς να
τον κοιτάξεις στα μάτια και να ακούσεις τα τελευταία του λόγια». Έτσι
εξηγεί ο άρχοντας του Βορρά Nedd
Stark στον οκτάχρονο
γιο του Bran
το
γιατί μόλις ο ίδιος αποκεφάλισε με σίγουρο χέρι τον άντρα που «λιποτάκτησε» από
το Wall. Αυτό είναι το πρώτο μάθημα
πολιτικής φιλοσοφίας που μας δίνει το Game of Thrones. Άποψη σκληρή αλλά έντιμη
για όποιον διαθέτει εξουσία, για όποιον λαμβάνει αποφάσεις που θα έχουν
συνέπειες στη ζωή των ανθρώπων.
 |
| Ο άρχοντας Eddard “Nedd” Stark στην τηλεοπτική σειρά του HBO |
«Ένιωθε το μέταλλο να
σκληραίνει ολοένα περισσότερο με το πέρασμα της ώρας και το οδοντωτό ατσάλι τον
εμπόδιζε να γείρει πίσω. Οι
βασιλιάδες δεν πρέπει να κάθονται άνετα, είχε
πει ο Αίγκον ο Κατακτητής και είχε προστάξει τους σιδηρουργούς του να φτιάξουν
ένα μεγάλο θρόνο από τα σπαθιά που είχαν παραδώσει στα πόδια του οι εχθροί του …
Ο Νεντ έσκυψε μπροστά κι ένιωσε τα χέρια του ν’ ακουμπούν στο παγωμένο ατσάλι.
Ανάμεσα στα δάχτυλά του εξείχε κι από μια λεπίδα και οι αιχμές από τα πλεγμένα
μεταξύ τους σπαθιά πετάγονταν σαν γαμψώνυχα από τα μπράτσα του θρόνου. Είχαν
περάσει τρεις αιώνες, κι όμως μερικά έκοβαν ακόμη. Ο Σιδερένιος Θρόνος ήταν
γεμάτος παγίδες για όποιον δεν είχε τον νου του. Τα τραγούδια έλεγαν πως
χρειάστηκαν χίλια σπαθιά για να φτιαχτεί. Τα είχε πυρώσει σαν καμίνι η ανάσα
του Μπαλήριον, του Μεγάλου Τρόμου. Η σφυρηλάτηση κράτησε πενήντα εννιά μέρες.
Και το αποτέλεσμα ήταν τούτο το στρεβλό, μαύρο τερατούργημα, καμωμένο από
κοφτερές λάμες και σουβλιά και ταινίες από αιχμηρό μέταλλο. Ένας θρόνος ικανός
να σκοτώσει άνθρωπο. Και είχε όντως σκοτώσει, αν έδινε κανείς πίστη στα
τραγούδια». Αυτό είναι το δεύτερο μάθημα πολιτικής φιλοσοφίας που μας δίνει
το Game
of
Thrones. Καθόλου τυχαία δεν είναι η μεγάλη
έκταση της περιγραφής αυτού του ιδιότυπου θρόνου, εφόσον όλη η δράση μπαίνει σε
λειτουργία για την κατάκτησή του. Ο θρόνος, εκτός από άβολος, είναι και
επικίνδυνος. Αυτό όμως σε τίποτα δεν εμποδίζει τους επίδοξους μνηστήρες να τον
διεκδικούν με τίμημα συχνά ακόμα και τη ζωή τους. Εξάλλου, «Στο παιχνίδι του στέμματος, κερδίζει κανείς
ή πεθαίνει» λέει κάποια στιγμή στον Nedd Stark η Cercei Lannister.
 |
| Ο Σιδερένιος Θρόνος |
«Ο μαύρος μάλλινος
μανδύας του (του Nedd
Stark) ήταν στερεωμένος στους ώμους του με την ασημένια πόρπη του αξιώματός
του. Μαύρο, λευκό και γκρίζο, όλα αποχρώσεις της αλήθειας». Αυτό είναι το
τρίτο μάθημα πολιτικής φιλοσοφίας που μας δίνει το Game of
Thrones. Τον βοήθησε τον Nedd η εντιμότητα, η ευθύτητα, η ηθική του ευαισθησία.
Καθόλου, είναι η απάντηση. Ο πιο ηθικός χαρακτήρας του έργου πεθαίνει στο πρώτο
κιόλας βιβλίο. Και μάλιστα, η ηθικότητά του είναι όπλο στα χέρια των εχθρών
του: ξέρουν με ποιον έχουν να κάνουν, ξέρουν τι πρέπει να περιμένουν,
δολοπλοκίες και απάτες είναι πολύ μακριά απ’ αυτόν, οπότε κάθε σχεδιασμός των
αντιπάλων του είναι βέβαιο ότι δεν θα σκοντάψει σε κατι απρόσμενο και μυστικό,
σε κάτι σκοτεινό που σχεδιάζεται σε μυστικά δωμάτια με φαύλους συμβούλους. Το
να βγάλουν από τη μέση τον Nedd είναι
η πιο εύκολη υπόθεση για τους Lannister.
Δύναμη, εξουσία, ελευθερία, ισότητα, δικαιώματα, επανάσταση,
αξίες και ηθική είναι οι κυρίαρχες πολιτικές ιδέες στο έργο του George R. R. Martin. Ρεαλισμός (ενδεικτικά στο πρόσωπο του Twyin Lannister που επιδιώκει να διατηρήσει
και να σταθεροποιήσει την εξουσία του), μαρξισμός (δείτε τη φεουδαλική οργάνωση
του κόσμου), αναρχισμός (στο πρόσωπο του Petyr Baelish)) φεμινισμός (στο πρόσωπο της
Daenerys Targaryen και της
Cercei Lannister που αγωνίζονται να
κυβερνήσουν μέσα σε έναν κόσμο ανδρών), κονστρουκτιβισμός (προσέξτε ότι η
πολιτική τάξη θεωρείται κοινωνική κατασκευή) είναι κάποιες από τις πολιτικές
θεωρίες που αποτυπώνονται εκεί. Επιπλέον, ο οίκος των Stark είναι
ο παράγοντας σταθερότητας στη γη της Westeros. Είναι
ένας οίκος συντηρητικός, που προσπαθεί να διατηρήσει την ισορροπία σε ένα
περιβάλλον σημαδεμένο από ανταρσίες και επαναστάσεις. Το σύνθημά του “Winter is coming” αντιστοιχεί σε έναν βίο λιτό,
αποταμιευτικό. Και, από την άλλη, έχει τη διάθεση να επεκτείνει την «αυθόρμητη
τάξη» (για να θυμηθούμε τον Hayek), η
οποία καθορίζει τον τρόπο διανομής των αγαθών, ώστε να καλύπτει και τις αδύναμες
τάξεις. Γιατί η απόσταση που χωρίζει «το
σωστό από το λάθος, την αλήθεια από το ψέμα, τη ζωή από το θάνατο» είναι
κοφτερή σαν την κόψη ενός στιλέτου από δρακοκόκαλο και βαλυριανό ατσάλι.
 |
Η Cercei
Lannister, ο Tyrion Lannister,
ο John
Snow και η Daenerys Targaryen
στην τηλεοπτική σειρά του HBO |
Και όλα αυτά τοποθετημένα σε έναν κόσμο που δεν έχει τίποτα
το ρομαντικό, ούτε προκαλεί νοσταλγία για την τελειότητά του, αλλά είναι ασταθής
και δυστοπικός, γεμάτος από πόλεμο, ίντριγκες, δολοφονίες και προδοσίες. Έναν
κόσμο που είναι ταυτόχρονα χομπσιανός (στην οποία όλοι αγωνίζονται εναντίον
όλων) και μακιαβελικός (ρεαλισμός και προσαρμοστικότητα στην υπηρεσία του
σκοπού της εξουσίας). Ένα κόσμο που, σύμφωνα με τις συμβάσεις του είδους της φανταστικής
λογοτεχνίας, δεν είναι ο δικός μας, αλλά τοποθετείται σε έναν απροσδιόριστο χρόνο (σε κάποιο ψευτομεσαιωνικό
περιβάλλον) και βεβαίως σε έναν τόπο δημιουργημένο για τις ανάγκες του
μυθιστορήματος. Αυτός ο κόσμος όμως είναι καθρέφτης του πραγματικού. Όσα ζουν
οι ήρωες του Martin σε
τούτο το παιχνίδι του στέμματος γειώνονται στη νομοτέλεια στου δικού μας εξωτερικού
κόσμου, ξεκολλάνε από τον χώρο του φανταστικού και γίνονται α-χρονικά και
α-τοπικά με την έννοια ότι είναι πάγια στοιχεία του παιχνιδιού της εξουσίας σε
κάθε τόπο και κάθε χρόνο. Η πειστικότητα της «αλλότητας» και η έκταση της ιδιομορφίας
του δημιουργημένου κόσμου βασίζονται ακριβώς στο γεγονός ότι υπάρχουν σ’ αυτόν χαρακτηριστικά
πολύ κοντινά μας και άμεσα αναγνωρίσιμα.
Πηγές για τις εικόνες:
#/media/File:Iron_Throne-World_of_Ice_and_Fire_(2014).jpg){kind=link}
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου