Ο Clausewitz θαυμαστής του Ναπολέοντα

Ο Πρώσος στρατηγός Carl Philip Gottlieb von Clausewitz, που έζησε μεταξύ 1780 και 1831, υπήρξε μέγας θαυμαστής του Ναπολέοντα. Πολέμησε μάλιστα εναντίον του το 1806, στη μάχη της Jena-Auerstedt, όπου η Πρωσία υπέστη δεινή ήττα από τη γαλλική Μεγάλη Στρατιά και ο Clausewitz, στον τρίτο μόλις χρόνο της στρατιωτικής του σταδιοδρομίας, συνελήφθη και παρέμεινε αιχμάλωτος για δύο χρόνια.  

Ο Ναπολέων επιβλέπει τη στρατιά του πριν από τη μάχη της Jena

Ο Ναπολέων ήταν αναμφίβολα σπουδαίος στρατηγός. Εξάλλου, δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο, δεδομένου ότι αντλούσε την ισχύ του αποκλειστικά από τις νίκες του. Χωρίς αυτές ήταν απλώς ένας Κορσικανός, με καταγωγή από τα χαμηλότερα αριστοκρατικά στρώματα και με μικρές πιθανότητες εξέλιξης, παρά τα αναμφισβήτητα προσόντα του. Μόνον οι στρατιωτικοί του θρίαμβοι έκλειναν τα στόματα και έκαναν τους εχθρούς του να λησμονούν όσα έπρεπε να λησμονηθούν.

Ως στρατηγός ήταν ριψοκίνδυνος, δεν χρονοτριβούσε όταν επρόκειτο να λάβει αποφάσεις και συνδύαζε θαυμάσια τα μέσα που είχε στη διάθεσή του Στήριζε τη δύναμη του στρατού του στο πεζικό και χρησιμοποιούσε το ιππικό ως μέσο τρομοκράτησης των εχθρών. Η ταχύτητα, η μαζικότητα και η επιθετικότητα των ελιγμών ήσαν τα χαρακτηριστικά της τακτικής του, μαζί με το υψηλό ηθικό (που ενισχυόταν και από τις υψηλές αμοιβές, από τις δυνατότητες ανέλιξης και από τις τιμητικές διακρίσεις που απένεμε) και τον μεγάλο αριθμό των στρατιωτών του. Ήταν εκείνος που αναλάμβανε την πρωτοβουλία της επίθεσης, εκείνος καθόριζε τη θέση της μάχης, εκείνος αποφάσιζε τον τρόπο της μάχης. Χτυπούσε τους εχθρούς του αλύπητα, διαλέγοντας την πτέρυγα εκείνη που ήταν καθοριστική επειδή συνδεόταν με τις επικοινωνίες τους. Τα πλευρικά χτυπήματα με μέρος ή με ολόκληρο τον στρατό του υπερφαλάγγιζαν τους αντιπάλους του, τους αιφνιδίαζαν και τους ανάγκαζαν να κάνουν προσαρμογές στη μέση της μάχης, ενισχύοντας την απειλούμενη πλευρά αλλά αποδυναμώνοντας κάποια άλλη. Άφηναν έτσι στο έλεός του στρατιωτικά τμήματα στα οποία εκείνος εφορμούσε κεραυνοβόλα με άλλο μέρος της δύναμής του. Αν συνέβαινε ο εχθρικός στρατός να είναι πολυπληθέστερος, προτιμούσε να διαιρέσει τον στρατό του, να απομονώσει τμήματα του εχθρικού στρατού και να επιτεθεί, αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο και τις εφεδρείες του.

Πληγωμένοι Πρώσοι στρατιώτες μετά τη μάχη της Jena

Αυτά τα προσόντα του Ναπολέοντα και οι στρατιωτικές του καινοτομίες, που τον οδήγησαν σε αλλεπάλληλες λαμπρές νίκες (με μία μοναδική εξαίρεση: την ήττα του στο Βατερλώ), γοήτευσαν τον Clausewitz και έγιναν η έμπνευση για να γραφεί η μεγάλη του πραγματεία για τον πόλεμο. Τα ιστορικά δεδομένα χτίζουν τη θεωρία του περί πολέμου, οδηγούν στην αφαίρεση και στην εύρεση κανόνων με γενική ισχύ.

Πηγές για τις εικόνες:

https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Jena%E2%80%93Auerstedt#/media/File:Iena.jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Jena%E2%80%93Auerstedt#/media/File:Doppelschlacht_bei_Jena_und_Auerstadt.jpg