Μια δίκαιη τιμωρία

 

Ο Biagio Martinelli, γνωστός ως Biagio da Cesena ήταν Ιταλός ανώτερος υπάλληλος, αρχιθαλαμηπόλος του Πάπα. Τον Σεπτέμβριο του 1535, ο νέος Πάπας Paul III, επιθυμώντας να ενισχύσει το κύρος της Ρώμης και της Εκκλησίας, εξέδωσε ένα διάταγμα με το οποίο όριζε τον Michelangelo βασικό αρχιτέκτονα, ζωγράφο και γλύπτη της Αγίας Έδρας, προσφέροντάς του ετήσια αμοιβή 1200 σκούδων. Σκοπός του ήταν να πειστεί ο καλλιτέχνης να ετοιμάσει μια μνημειώδη νωπογραφία, ύψους 17 μέτρων και πλάτους 13 μέτρων, που θα κάλυπτε ολόκληρο τον τοίχο πίσω από την Αγία Τράπεζα. Τίτλος του έργου Giudizio Universale (Δευτέρα Παρουσία).

Από το 1536 έως το 1541 ο Michelangelo γέμιζε τον τοίχο με γιγάντιες ρωμαλέες μορφές. Στο κέντρο ένας αγένειος Ιησούς και γύρω του ο τρόμος και ο θάνατος. Η Παναγία, άγιοι και μάρτυρες, άγγελοι και ψυχές, ο Χάροντας και οι κολασμένοι, όλοι στοιβάζονταν βασανισμένοι και συγχρόνως τρομακτικοί μέσα στην αγωνία και στα μαρτύρια. Από αυτήν τη Δευτέρα παρουσία λείπει η ελπίδα. Δυσφορία και αποστροφή είναι τα συναισθήματα που προκαλεί. Κανένας εξωραϊσμός, μόνο αποτύπωση της αποτυχίας.

Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο που ο Biagio, καθώς έβλεπε το έργο να παίρνει μορφή και να στοιχειώνει τον χώρο με αυτό το αποπνικτικό πανδαιμόνιο μορφών, δήλωσε δημόσια ότι ήταν πράξη μεγάλης ατιμίας το ότι είχαν αποτυπωθεί τόσες πολλές γυμνές μορφές που τόσο ξεδιάντροπα επεδείκνυαν τα απόκρυφά τους σε ένα τέτοιο ιερό μέρος. Αυτό το έργο, συνέχισε, δεν ήταν κατάλληλο για παπικό παρεκκλήσι, αλλά για λουτρό κακόφημου σπιτιού ή για ταβέρνα!

Αυτό ήταν! Ο Michelangelo του επεφύλαξε την πιο σκληρή τιμωρία: τον ζωγράφισε ως Μίνωα, κριτή δηλαδή του Κάτω Κόσμου, με γαϊδουρινά αυτιά, σύμβολα ανοησίας. Και ναι μεν κάλυπτε τα απόκρυφά του, αλλά τα κάλυπτε με ένα τεράστιο φίδι που κουλουριαζόταν στα πόδια του, ενώ οι διάβολοι σχημάτιζαν ένα απειλητικό τείχος γύρω του.

Όταν ο  Biagio διαμαρτυρήθηκε στον Πάπα για την κακομεταχείριση που υπέστη από τον Michelangelo, εκείνος αστειεύτηκε λέγοντας ότι η δικαιοδοσία του δεν έφτανε μέχρι την κόλαση και, άρα, το πορτραίτο του δεν μπορούσε να αφαιρεθεί!

 

Πηγές για τις εικόνες:

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Last_Judgment_(Michelangelo)#/media/File:Last_Judgement_(Michelangelo).jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/Biagio_da_Cesena#/media/File:Michelangelo-minos2.jpg