Hostes ante portas: Η ναυμαχία της Ναυπάκτου

Το δεύτερο μισό του 16^ου αιώνα σκοπός των Τούρκων είναι να επεκτείνουν τον χώρο τους  σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, εκμεταλλευόμενοι την αμφιθυμία των Ευρωπαίων απέναντί τους, οι οποίοι και συστήνουν εμπορικές σχέσεις μαζί τους αλλά και τους νιώθουν ως απειλή.

Όμως, όταν το 1570 καταλαμβάνουν την Κύπρο και κατασφάζουν όσους Ενετούς παραδίδονται, η Ευρώπη ταράζεται. Η Βενετία, από φόβο ότι θα κινδυνεύσει η εδαφική της ακεραιότητα, αλλά και τα οικονομικά της συμφέροντα στη Μεσόγειο, απευθύνεται στον πάπα Pius V. Εκείνος ήταν που έριξε στο τραπέζι την ιδέα μια ιερής συμμαχίας εναντίον των απίστων και υπέδειξε τον Philip II της Ισπανίας για να την αναλάβει. Ο «Ιερός Αντιτουρκικός Συνασπισμός» (Sacra Liga Antiturca) είναι πια πραγματικότητα. Ο Philip, υπό την πίεση των Βενετσιάνων, δέχεται να αναλάβει το καθήκον και ορίζει επικεφαλής της επιχείρησης τον Marcantonio Colonna. Αρχιναύαρχος τοποθετείται ο νεαρός Ισπανός πρίγκιπας, νόθος γιος του Charles V  και ετεροθαλής αδελφός του Philip, don Juan d’ Austria. Στα μέσα του 1571 ο στόλος συγκεντρώνεται στη σικελική Μεσσήνη και από εκεί κινείται προς τα ελληνικά ύδατα. Με ενδιάμεσο σταθμό την Κέρκυρα και παραπλέοντας την ηπειρωτική ακτή, εντοπίζει τελικά τον τουρκικό στόλο κρυμμένο στις Εχινάδες Νήσους του κόλπου της Ναυπάκτου. Αρχηγός του ο καπουδάν πασάς Müezzinzade.

Paolo Veronese, The Battle of Lepanto (1571)

Βενετία, Gallerie dell’ Accademia

Οι δύο στόλοι συναντιούνται στις 7 Οκτωβρίου του 1571 και παρατάσσονται σε τάξη μάχης. Οι Τούρκοι διέθεταν 250 πλοία και 90.000 άνδρες, στρατιώτες και κωπηλάτες. Ο συμμαχικός στόλος ήταν κι αυτός εντυπωσιακός. Γαλέρες, γαλεάσσες, φρεγάτες, μπρίκια και μπρατσέρες, συνολικά περισσότερα από 300 πλοία και 80.000 άνδρες, από τους οποίους 27.000 ήταν δύναμη πεζικού. Η σύγκρουση είναι σφοδρή. Στο κέντρο ο ίδιος ο Don Juan d’ Austria, ο Marcantonio Colonna, ο Pietro Giustiniani και ο Sebastiano Venier απέναντι από τον Müezzinzade. Στα δεξιά ο Gianandrea Doria απέναντι από τον Mahomet Sirocco. Στα αριστερά ο Agostino Barbarigo απέναντι από τον Occhiali. Εφεδρεία των συμμάχων ο Álvaro de Bazán.

Στην αρχή φάνηκε πως οι Τούρκοι τα πήγαιναν καλύτερα, αλλά τελικά η νίκη έγειρε προς την πλευρά του συμμαχικού στόλου. Η μάχη γινόταν σώμα με σώμα, με άγρια και αιματηρά ρεσάλτα, με πυρ κατά βούληση και φωτιές που κατέκαιγαν τα πλοία. Στο Marquesa σημειώθηκαν 40 νεκροί μαζί με τον καπετάνιο και περισσότεροι από 100 τραυματίες. Συνολικά, σύμμαχοι έχασαν 12.000 άνδρες. Από την πλευρά των Τούρκων, 110 καράβια καταστράφηκαν ή βυθίστηκαν, 130 αιχμαλωτίστηκαν, 30.000 άνδρες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν και σχεδόν 15.000 σκλάβοι και κωπηλάτες απελευθερώθηκαν.

Η ναυμαχία ανέδειξε πολλούς ήρωες και σημαδεύτηκε από πολλά ανδραγαθήματα. Το βασικό, όμως, ήταν ότι οι Τούρκοι έπαψαν πια να θεωρούνται αήττητοι. «Η οθωμανική αλαζονεία και φαντασία εκείνη την ημέρα συντρίφτηκαν» έγραψε κάποιος που πολέμησε ο ίδιος και που δέχτηκε τρεις σφαίρες στη μάχη, δύο στο στήθος και μία στο αριστερό χέρι. Αλλά γι’ αυτόν θα μιλήσουμε στην επόμενη ανάρτηση.

Πηγή για την εικόνα:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B1%CF%85%CE%BC%CE%B1%CF%87%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9D%CE%B1%CF%85%CF%80%CE%AC%CE%BA%CF%84%CE%BF%CF%85_(1571)#/media/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:The_Battle_of_Lepanto_by_Paolo_Veronese.jpeg