Frédéric Bastiat: ήλιος stop!

Το 1845 μια ανοιχτή επιστολή απευθύνεται προς το γαλλικό Κοινοβούλιο υπογεγραμμένη από τους κατασκευαστές κηρών, σπαρματσέτων, λαμπών, πολυελαίων, φανών δρόμου, ψαλιδιών καύτρας και κηροσβεστών και των παραγωγών ζωικού λίπους, ελαίου, ρητίνης, οινοπνεύματος, και γενικά όσων προϊόντων σχετίζονται με τον φωτισμό.

Τι ζητούν όλοι αυτοί οι αξιοσέβαστοι επαγγελματίες που έχουν ως κύρια δραστηριότητά τους τον φωτισμό; Ζητούν από το κράτος να προστατεύσει τη συντεχνία τους από τον αθέμιτο ανταγωνισμό με έναν πολύ ισχυρότερό τους αντίπαλο, τον ήλιο, ο οποίος κάθε πρωί κατακλύζει με φως την αγορά σε τιμή απίστευτα χαμηλότερη καταδικάζοντάς τους σε παραγωγική απραξία. Μεταγράφοντας την απαίτησή τους με όρους οικονομικούς, οι εν λόγω κύριοι ζητούν να προστατευθεί η χώρα, ώστε η αγορά της να μην πλημμυρίσει από φτηνά εισαγόμενα προϊόντα. Προτείνουν,  λοιπόν, να ψηφιστεί νόμος που θα διατάζει να κλείσουν όλα τα ανοίγματα (παράθυρα, φεγγίτες, αμπαζούρ, παραθυρόφυλλα,  κουρτίνες, πατζούρια, στόρια, φιλιστρίνια και περσίδες) μέσω των οποίων ο ήλιος εισχωρεί στα σπίτια και φωτίζει τους χώρους.

Ένας τέτοιος περιορισμός –ισχυρίζονται- θα ενισχύσει τη βιομηχανία τεχνητού φωτισμού, θα τονώσει την κατανάλωση ζωικού λίπους και, άρα, θα βοηθήσει την κτηνοτροφική και τη γεωργική παραγωγή, θα αναπτύξει την κατασκευαστική βιομηχανία, θα αυξήσει τους μισθούς των ανθρακωρύχων, θα ευνοήσει εν γένει ολόκληρη την οικονομία.  Αφήνοντας το μονοπώλιο του φωτός στους κηροποιούς, το κράτος εν τέλει θα επωφεληθεί από το γεγονός ότι η αύξησή του πλούτου τους θα οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης και σε συνεπόμενη ευημερία όλων των τομέων της εγχώριας βιομηχανίας.

Το κείμενο, γνωστό ως «Pétition des fabricants de chandelles» (=Αίτημα των κηροποιών) αποτελεί πολιτική σάτιρα του Γάλλου φιλελεύθερου οικονομολόγου Frédéric Bastiat (1801-1850), μέσω της οποίας επιτίθεται στον κρατικό προστατευτισμό στο πεδίο της οικονομίας.  Ο μοναδικός σκοπός που αναγνωρίζει στο κράτος ο φιλόσοφος-συγγραφέας του σπουδαίου έργου La Loi (Ο Νόμος) είναι η προστασία της ζωής, της ελευθερίας και της ιδιοκτησίας του ατόμου, θεωρώντας κάθε περαιτέρω ανάμειξη ως αναποτελεσματική.

Μια βραχυπρόθεσμη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών σε μια χώρα που απαγορεύει τις εισαγωγές θα την ακολουθήσει μια μακροπρόθεσμη επιδείνωση, εφόσον οι δαπάνες θα αυξηθούν όχι για την αγορά τελικών προϊόντων, αλλά για την αγορά όλων των αναγκαίων ενδιάμεσων εξαρτημάτων. Με αποτέλεσμα, η προστατευόμενη εταιρεία να πληρώνει περισσότερα από τους ανταγωνιστές της για τα ίδια βασικά μέρη από ό,τι αν επιτρέπονταν οι εισαγωγές. Και βέβαια, η δαπάνη θα μετακυλιστεί αναπόφευκτα στους καταναλωτές, έτσι ώστε στο τέλος οι χαμένοι θα είναι περισσότεροι από εκείνους που επωφελήθηκαν.

Ο Bastiat τοποθετείται ρητά υπέρ της ελεύθερης αγοράς και των ανοιχτών εθνικών συνόρων, δείχνοντας, επιπλέον, με τη σοφιστεία του ότι οι κρατικές παρεμβάσεις έρχονται ως αποτέλεσμα πιέσεων και συμφερόντων συγκεκριμένων οικονομικών ομάδων.

Πηγή για την εικόνα:

https://fr.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric_Bastiat#/media/File:Buste-bastiat.JPG