Το σφυρί του Nietzsche

Δεν θα λέγαμε ότι ο Friedrich Nietzsche, ο φιλόσοφος της αιώνιας επιστροφής, ήταν ένας αισιόδοξος φιλόσοφος ή ένας χαριτωμένος άνθρωπος. Μάλιστα, ήταν το ακριβώς αντίθετο: ένας μισάνθρωπος που είχε βάλει στόχο να υπονομεύει και να κατεδαφίζει ό,τι θύμιζε παράδοση ή σύμβαση. Και κατεδάφιζε με σφυρί, όπως παραδεχόταν ο ίδιος στο τελευταίο έργο που έγραψε έχοντας σώας τας φρένας, με τίτλο Gotzen-Dammerung (Το λυκόφως των ειδώλων) και με τον εύγλωττο υπότιτλο Wie man mit dem Hammer philosophiert (Πώς μπορεί κανείς να φιλοσοφεί με το σφυρί), το οποίο γράφτηκε το 1888 και εκδόθηκε τον επόμενο χρόνο.

Τι ακριβώς περιλαμβάνει το πλάνο κατεδάφισής του; Ολόκληρο τον φιλοσοφικό κανόνα του νεωτερικού δυτικού πολιτισμού, που έχει την αφετηρία του στον Πλάτωνα. Όλα τα κούφια είδωλα ισοπεδώνονται σαν πύργοι από τραπουλόχαρτα, θρησκείες και μεταφυσική εξουδετερώνονται. Βοή και αντάρα προκαλείται. Κι όταν κατακαθίσει η σκόνη; Μετά τι; Ο Nietzsche δεν προσφέρει καμία διευκόλυνση, κανένα manual. Αφήνει μόνο χέρσο έδαφος για να χτιστεί το νέο πάνω σ’ αυτό: νέοι κανόνες, νέες αξίες. Με το σφυρί ως εργαλείο (το όργανο καταστροφής που γίνεται όργανο οικοδόμησης) και με οικοδομικά υλικά δικά μας. Αυτή είναι η συμβολή του. 

Φαίνεται ότι στους φιλοσόφους αρέσει να χρησιμοποιούν εργαλεία, όταν θέλουν να αποδομήσουν ή να γκρεμίσουν.

Πηγή για την εικόνα:

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portrait_of_Friedrich_Nietzsche.jpg