Γεωπολιτική: Nicholas J. Spykman

«Όποιος ελέγχει την «περίμετρο», ελέγχει την Ευρασία. Όποιος ελέγχει την Ευρασία, ελέγχει τα πεπρωμένα του κόσμου»:  απαντάει στον Halford Mackinder ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Nicholas J. Spykman, υιοθετώντας και συγχρόνως τροποποιώντας τη σκέψη του Βρετανού.   

Ο Spykman πιστεύει ότι η σπουδαιότητα που ο Mackinder απέδωσε στην ηπειρωτική ζώνη είναι υπερβολική. Η πραγματική δύναμη, υποστηρίζει, βρίσκεται στην περίμετρο της Ευρασίας, στα περιφερειακά εδάφη, στη λεγόμενη «στεφάνη» (Rimland), η οποία συμπίπτει με το «εσωτερικό τόξο» του Mackinder και περιλαμβάνει τη Δυτική Ευρώπη, την Τουρκία, το Ιράκ, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν, την Κίνα την Κορέα και την Ανατολική Σιβηρία. Ο κυρίαρχος αυτής της ζώνης είναι αυτός που θα ελέγξει ολόκληρο τον κόσμο, ισχυρίζεται, επειδή αυτός μπορεί να εμποδίσει τη μεγάλη χερσαία δύναμη της Heartland να αποκτήσει πρόσβαση στη θάλασσα.

Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κίνδυνο για την παγκόσμια ισορροπία αποτελούσαν οι Γερμανοί, οι οποίοι προσπάθησαν να ενώσουν την Ευρασία κατακτώντας τη Σοβιετική Ένωση. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, από τις δυνάμεις του άξονα, η μεν Γερμανία επεδίωξε την κυριαρχία της Ευρώπης η δε Ιαπωνία την κυριαρχία της Ασίας. Εάν τα κατάφερναν, τότε η Αμερική θα έχανε την ισχύ της, αφού το Δυτικό Ημισφαίριο θα υπέκυπτε στον θανατηφόρο εναγκαλισμό εκ μέρους του Παλαιού Κόσμου. Μετά τον δεύτερο πόλεμο, η απειλή προερχόταν πλέον όχι από την ηττημένη Γερμανία, αλλά από τη Σοβιετική Ένωση.

Ο Spykman εξέδωσε το βασικό του έργο, με τίτλο America’s Strategy in World Politics (Η αμερικανική στρατηγική στην παγκόσμια πολιτική), το 1942, δηλαδή τη χρονιά κατά την οποία η Αμερική εισήλθε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι απόψεις του Spykman, ο οποίος τονίζει εμφατικά ότι η αμερικανική διοίκηση πρέπει να εμποδίσει την κατάληψη της Rimland από κάποια άλλη δύναμη, επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τη γεωστρατηγική της Αμερικής. Η αντίληψη του απομονωτισμού (isolationism), που θεωρούσε ότι η περικύκλωσή της από θάλασσα προστατεύει την Αμερική, εγκαταλείφθηκε. Ο Spykman, αντίθετα, πρότεινε τη δημιουργία μιας ζώνης αμυντικών συμμαχιών που θα προστάτευαν την κεντρική ήπειρο. NATO (North Atlantic Treaty Organization), CENTO (Central Treaty Organization ή, αλλιώς, Bagdad Pact) και SEATO (Southern Asia Treaty Organization) είναι οι πρακτικές εφαρμογές αυτής της θέσης.

Πηγή για τις εικόνες:

http://doctorpence.blogspot.com/2017/01/map-on-monday-three-geostrategists-and.html