Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2012

Η αυτοκρατορία του φωτός


The sun was shining on the sea,
Shining with all his might:
He did his very best to make
The billows smooth and bright -
And it was very odd, because it was
The middle of the night.
Έτσι έγραφε ο Lewis Carroll σε ένα από τα ποιήματά του, με τίτλο «The Walrus and the Carpenter», που συμπεριλαμβάνεται στο διάσημο πια έργο του Through the Looking Glass and What Alice Found There, γραμμένο τον Δεκέμβριο του 1871.

                         The Walrus and the Carpenter

Περισσότερο από μισό αιώνα μετά, το 1949, ο Βέλγος ζωγράφος René Magritte ζωγραφίζει το πρώτο του έργο με τίτλο Lempire des lumières, επηρεασμένος -λένε ορισμένοι κριτικοί του- από τον Carroll. Από τότε και μέχρι το 1964 θα το ζωγραφίσει πολλές φορές ακόμα (17 ελαιογραφίες και 10 με την τεχνική του γκουάς), σε διάφορες παραλλαγές, είτε επειδή ο πίνακας είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία είτε επειδή ο ίδιος τον έβλεπε ως μια άσκηση στο φως.

1954. Musées Royaux des Beaux Arts de Belgique 
(Bruxelles)

Μια σκοτεινή νύχτα, ένα σπίτι, εξοχικό ή αστικό, με τα παράθυρα να διαχέουν από το εσωτερικό του ένα αχνό φως, ένας εξωτερικός φανοστάτης, σε ορισμένες παραλλαγές, να φωτίζει την πρόσοψη του σπιτιού, δημιουργώντας συγχρόνως μια απαλή αντανάκλαση στην υδάτινη επιφάνεια που βρίσκεται μπροστά του, ένα κωνικό δέντρο που ξεπερνάει σε ύψος το σπίτι, καμιά ανθρώπινη παρουσία. 

     1950. Museum of Modern Art (New York)

Σκηνικό ανησυχητικό, αντάξιο του Hitchcock, του σκηνοθέτη που ο ζωγράφος προτιμούσε, τουλάχιστον ως προς τις ενδυματολογικές επιλογές. Η αίσθηση του επίφοβου που μας παραμονεύει ενισχύεται μόλις το μάτι μας πέσει στον γαλανό ουρανό, με λίγα σύννεφα σαν τούφες από μπαμπάκι, ο οποίος στεφανώνει το νυχτερινό τοπίο. 

Φωτογραφία του Magritte από τον Steve Schapiro,
να μιμείται στυλιστικά τον Α. Hitchcock

Η νύχτα μας τρομάζει: φαντάσματα, εφιάλτες, τρομακτικά εγκλήματα. Η νύχτα μέσα στη μέρα μας τρομάζει ακόμα περισσότερο. Ούτε φαντάσματα, ούτε εφιάλτες, ούτε εγκλήματα. Μόνον το παράλογο. Και μια διερώτηση για το πώς αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα, αφού το φως μας κάνει να βουλιάζουμε σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει.
«Αυτή η ταυτόχρονη παρουσία της νύχτας και της ημέρας έχει τη δύναμη να μας εκπλήσσει, να μας γοητεύει Αυτήν τη δύναμη την αποκαλώ ποίηση», λέει ο ίδιος ο ζωγράφος σύμφωνα με τον D. Sylvester
Ο ίδιος πίνακας φιγουράρει στο εξώφυλλο του δίσκου του Αμερικανού τραγουδιστή Jackson Browne, με τίτλο Late for the Sky, που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1974.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου