Τον 11ο
αιώνα και στο έργο του Βενεδικτίνου χρονικογράφου Orderic Vitalis υπάρχει
ένα τάγμα δαιμόνων που ανήκει στην οικογένεια harlequin ή hellequin και το
οποίο καταδιώκει έναν μοναχό περιπλανώμενο στις ακτές της Νορμανδίας. Ο αρχηγός
τους ονομάζεται Mesnée d’ Hellequin. Ο μύθος μιας ομάδας δαιμόνων
που κυνηγούν και βασανίζουν τις καταραμένες ψυχές των φαύλων γνώρισε μεγάλη
διάδοση στην Ευρώπη. Ο αρχηγός μιας τέτοιας ορδής ονομάζεται στα αγγλικά Herla ή Herla King και στα γερμανικά Erlköning.
Αργότερα, και πιο συγκεκριμένα το 1262, ο Hellequin ανέβηκε στη θεατρική σκηνή,
στο έργο του Adam
de la Halle με τον τίτλο Jeu de
la
Feuillière, και από τότε έγινε μόνιμος
πρωταγωνιστής στα πασχαλινά γαλλικά δρώμενα με θέμα τα πάθη του Ιησού. Τα
χαρακτηριστικά του είναι ίδια σε όλες του τις εμφανίσεις στις λαϊκές παραδόσεις
της κεντρικής Ευρώπης: είναι απεσταλμένος του διαβόλου, γιγαντόσωμος, δρα στα
δάση και εμφανίζεται ως προάγγελος θανάτου. Μάλιστα, εμφανίζεται μόνο σ’
εκείνον που πρόκειται να πεθάνει είτε ο ίδιος είτε κάποιος δικός του, και η έκφρασή
του δηλώνει το είδους του θανάτου που τον περιμένει: ήρεμος ή γεμάτος πόνους και
αγωνία. Η κοκκινόμαυρη μάσκα που φοράει αυτή η υπερφυσική, αποτρόπαια μορφή εξηγεί
ενδεχομένως τα παρδαλά χρώματα της φορεσιάς του Αρλεκίνου. Γιατί ακριβώς, ο
Αρλεκίνος, ο διάσημος χαρακτήρας της Comedia
dell’ Arte, φαίνεται ότι έχει για προγόνους του αυτές
τις διαβολικές μεσαιωνικές φιγούρες.
 |
| Εικονογράφηση για τον “Erlkönig” του Goethe |
Ο Dante
Allighieri πρώτος
τοποθέτησε στην κόλασή του έναν διάβολο με το όνομα Alichino (ο Νίκος Καζαντζάκης αποδίδει το όνομά του ως Χαμοφτέρης), που η εμφάνισή του σε πολλά
σημεία θυμίζει καρναβαλική φάρσα. Το 1778 ο Johann Gottfried Herder
έγραψε
μια μπαλάντα με τίτλο “Erlkönigs Tochter”, διασκευή της δανέζικης
μπαλάντας “Hr. Oluf han rider” του
1739. Από τον Herder εμπνεύστηκε τη δική του μπαλάντα, με τίτλο “Erlkönig”, ο Johann Wolfgang von Goethe, την οποία έγραψε το 1782 και η οποία μελοποιήθηκε
από διάφορους συνθέτες, με πιο διάσημο ανάμεσά τους τον Franz Schubert.
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου