Σήμερα
γιορτάζουμε τα πάθη του Χριστού, όμως η Ανάσταση είναι βέβαιη και πλησιάζει. Τον
Αναστημένο Χριστό (The Ressurected Christ) ζωγράφισε
τον 15ο αιώνα, με εντελώς ιδιαίτερο τρόπο, ο Ιταλός ζωγράφος και
αρχιτέκτονας Bartolomeo
Suardi, που
είναι γνωστός απλώς ως Bramantino (μικρός
Bramante, από
το όνομα του μέντορά του, του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα Donato Bramante). Ο Bramantino γεννήθηκε το 1456 και
ζωγράφισε τον Αναστημένο Χριστό γύρω
στο 1490, δηλαδή περίπου την εποχή που πρωτοάρχισε να εκθέτει τα έργα του.
Σήμερα το έργο βρίσκεται στο Museo
Thyssen-Bornemisza Gallery στη
Μαδρίτη.
Ο
Χριστός, ζωγραφισμένος περισσότερο σαν στοιχειό, σαν φάντασμα, δεν έχει τίποτα
από τη λάμψη και τη δόξα που αποτυπώνεται στα έργα άλλων ζωγράφων. Δεν
ιστορείται εδώ ο θρίαμβος της ζωής και της Ανάστασης.
Μπροστά μας στέκεται, εντελώς μετωπικά, ένας άντρας με όψη υπερφυσική. Ένας άντρας που έχει πεθάνει, έχει αναστηθεί, αλλά δεν ανήκει στον κόσμο των ζωντανών. Το σάβανο, που καλύπτει το σώμα του και διπλώνεται γύρω από τον αριστερό του ώμο, δεν πέφτει μαλακά σαν ύφασμα, αλλά έχει την υφή μετάλλου, η οποία αντανακλά την ωχρότητα του δέρματος. Το διάφανο λευκό με τους τόνους του γκρι (τα χρώματα μιας ασπρόμαυρης φωτογραφίας), που βάφουν το σώμα και το κάλυμμά του, εκπέμπουν μια υπερκόσμια φωτεινότητα και κυριαρχούν πάνω στα καφέ χρώματα του φόντου. Οι φλέβες και οι μύες είναι τα μόνα στοιχεία που δείχνουν πως το λιπόσαρκο αυτό κορμί ανήκει σε άνθρωπο ζωντανό. Στην αριστερή πλευρά, κάτω από το στήθος, υπάρχει ροδαλό (σαν τη ρόγα του στήθους) το τραύμα που του προκάλεσε η λόγχη και στις παλάμες ίσα που διακρίνονται τα σημάδια από τα καρφιά της σταύρωσης. Αίμα δεν φαίνεται πουθενά.
Το
πρόσωπο, σε αντίθεση με το σώμα, είναι χρωματισμένο και γι’ αυτό μοιάζει πιο
φυσικό, πιο ζωντανό. Κοκκινωπά μαλλιά που φτάνουν μέχρι τους ώμους και ένα μικρό
μούσι επιτείνουν την επιμήκυνση του προσώπου, πάνω στο οποίο αποτυπώνονται οι βαθιές
χαρακιές του πάθους. Τα μάτια που μας κοιτάζουν έχουν κατιτί ανήσυχο μέσα
τους, είναι τα μάτια ενός ανθρώπου που έχει δει πράγματα τα οποία εμείς οι
ζωντανοί είναι αδύνατον να δούμε.
Στα
αριστερά του Χριστού, στο σουρεαλιστικό νυχτερινό τοπίο το οποίο φωτίζεται από
ένα ασημένιο φεγγάρι, ο σταυρός που απεικονίζεται μπροστά από δυο σκηνές μοιάζει
περισσότερο με κατάρτι από πλοίο. Τα κτήρια σε πρώτο πλάνο στέκονται ξεκοιλιασμένα
και ερειπωμένα, με αγριόχορτα να φυτρώνουν στις κορυφές τους. Ένας αέρας
μυστηρίου απλώνεται, καθώς καθετί σε αυτό το παράξενο τοπίο μπορεί να είναι αυτό
ή κάτι άλλο.
Πώς
ο Bramantino
ξέφυγε από τον κανόνα; Πώς συνέλαβε και εκτέλεσε ένα τέτοιο εικονοκλαστικό έργο; Ένας αλησμόνητος Χριστός με όψη σκληρή
από το πάθος και τη θλίψη, με χαρακτηριστικά αδρά και σκαμμένα, με χρώματα και
γραμμές που θυμίζουν χάλυβα, μια φιγούρα που αντικρίζει ακόμα τον θάνατο, να θυμίζει τους σκληροτράχηλους ήρωες των
σύγχρονων comics επιστημονικής φαντασίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου