Λαγνεία στον νέο κόσμο: Edward Hopper

Ο νεορεαλιστής ζωγράφος Edward Hopper (1882-1967) έζησε μια εξαιρετικά ήσυχη και τακτοποιημένη ζωή. Δεν μετακινήθηκε παρά ελάχιστα από το ατελιέ του στη βόρεια πλευρά της Πλατείας Ουάσινγκτον στη Νέα Υόρκη και έμεινε παντρεμένος από το 1924 με την ίδια γυναίκα, την επίσης ζωγράφο Josephine. Ήταν ένας άνθρωπος ντροπαλός, κλειστός, εσωστρεφής, επιφυλακτικός με τους ανθρώπους και ως καλλιτέχνης έμεινε πειθαρχημένος και αμετακίνητος στο στυλ και στην τεχνική του, τη στιγμή που η τέχνη του καιρού του ήταν γεμάτη από αλλαγές και αναζητήσεις.

Αν και ο Hopper ζωγράφιζε σε όλη την καλλιτεχνική του πορεία τοπία της πόλης και της υπαίθρου, γοητευμένος από τη φυσική και τη δημιουργημένη αρχιτεκτονική του αμερικανικού νέου κόσμου, ωστόσο έκανε μια εξαίρεση: τις γυναικείες φιγούρες.

Edward Hopper, Αυτοπροσωπογραφία, 1906

Ο Hopper είναι ένας ηδονοβλεψίας στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τις γυναικείες φιγούρες του. Εκείνος κρυφοκοιτάζει, ενώ οι γυναίκες που ζωγραφίζει δεν αντιλαμβάνονται ούτε το βλέμμα του ζωγράφου ούτε το βλέμμα του θεατή. Είναι προστατευτικά κλεισμένες στον δικό τους κόσμο, αδιάφορες για ό,τι συμβαίνει έξω από αυτόν. Δεν ποζάρουν, δεν εκτίθενται. Παραμένουν μοναχικές, απόμακρες και σιωπηλές, είτε διαβάζουν μέσα στο βαγόνι του τραίνου, είτε δουλεύουν στο γραφείο τους, είτε ετοιμάζονται να βγουν, είτε κάθονται στο κρεβάτι του ξενοδοχείου.

Διαμέρισμα Γ, Βαγόνι 193, 1938

Λάδι σε μουσαμά, Συλλογή εταιρείας ΙΒΜ,

Armonk (Νέα Υόρκη)

Γραφείο τη νύχτα, 1940

Λάδι σε μουσαμά

Κέντρο τεχνών Walker, Μινεάπολη

Καλοκαίρι, 1943

Λάδι σε μουσαμά

Μουσείο Τέχνης Ντέλαγουεαρ Wilmington

Πρωινός ήλιος, 1952

Λάδι σε μουσαμά

Μουσείο Καλών Τεχνών, Columbus (Οχάιο)

Αντίθετα, επιθυμίες, ερωτισμός, φαντασιώσεις, κωδικοποιήσεις, στερεότυπα συγχωνεύονται στην αντρική ματιά του καλλιτέχνη. Μολονότι τούτες οι γυναίκες δεν έχουν ξεχωριστά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά ούτε κάποια έκφραση στο πρόσωπο, φορούν ωστόσο διάφανα φορέματα, με υπολογισμένα ανοίγματα στο μπούστο, έχουν καμπύλες και στρογγυλέματα στο σώμα, η θέση των ποδιών τους και το έντονο μακιγιάρισμα υποδηλώνει το κάλεσμα, ένα καπέλο που φοριέται με χάρη δίνει έναν τόνο ερωτικής ανεμελιάς και η ακινησία τους –η ακαμψία τους- είναι γεμάτη προκλητική ενέργεια.

Καταμεσήμερο, 1949

Λάδι σε μουσαμά

Ινστιτούτο τέχνης Ντέιτον (Οχάιο)

Σελφ σέρβις, 1927

Λάδι σε μουσαμά

Κέντρο Τεχνών De Moines (Αϊόβα)

Κινέζικο εστιατόριο, 1929

Λάδι σε μουσαμά

Συλλογή κου και κας Barney A. Ebsworth

Ο Hopper διακινδυνεύει υπαινιγμούς σχεδόν άσεμνους και διάχυτη λαγνεία, που τονίζονται από τον τρόπο με τον οποίο διαχέεται το φως πάνω στα γυναικεία σώματα και αναδεικνύει τη μισοκρυμμένη γυμνότητα, ενώ η γεωμετρία των χώρων δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο που υπογραμμίζει την απομόνωση και τη σιωπή. Οι παραδοσιακά πολυσύχναστοι χώροι (ένα μπαρ, το τραίνο, ένα ξενοδοχείο, γραφεία, βενζινάδικα) είναι απλώς ένα έρημο σκηνικό που επιτείνει την εσωτερικότητα της γυναικείας επιθυμίας. Ακόμα και η ύπαρξη ενός αντρικού προσώπου δεν διαφοροποιεί τη στάση των γυναικών: οι άντρες είναι εκεί, είναι όμως ανύπαρκτοι. Ο ερωτισμός που ζωγραφίζει ο Hopper είναι έντονος, αλλά ερμητικός.

Καλοκαιρινή βραδιά, 1947

Λάδι σε μουσαμά

Ιδιωτική συλλογή, Ουάσινγκτον

Ξενύχτηδες, 1942

Λάδι σε μουσαμά

Ινστιτούτο τέχνης Σικάγου, Σικάγο

Και το πιο περίεργο: όλος αυτός ο αισθησιασμός επενδύεται στα πολύ νόμιμα πλαίσια τα οποία εκπροσωπεί η μία και μοναδική γυναίκα: ο Hopper πολύ σύντομα παύει να χρησιμοποιεί άλλο μοντέλο εκτός από τη γυναίκα του την Josephine. 

Πηγές για τις εικόνες:

http://www.theartpostblog.com/en/works-by-hopper-photo-gallery/

http://www.edwardhopper.net/

https://en.wikipedia.org/wiki/Nighthawks