Μια δυστοπία: Hieronymus Bosch

 

Πολλές ερμηνείες έχουν προταθεί για τον παράξενο κόσμο του Hieronymus Bosch, του Ολλανδού ζωγράφου της πρώιμης Αναγέννησης. Στους πίνακες του συνωστίζονται διάβολοι, τέρατα, οπτασίες, εκτρώματα, τρελοί, σακατεμένοι, ψυχικά διαταραγμένοι, γελωτοποιοί, λάγνοι, φιλάργυροι, δολοφόνοι, μελλοθάνατοι, κολασμένοι.

Ήθελε να σοκάρει και να σκανδαλίσει, λένε κάποιοι. Ήθελε να διασκεδάσει τους θεατές του, λένε ορισμένοι άλλοι. Αποτυπώνει απόκρυφες τελετές του Μεσαίωνα, υποστηρίζουν κάποιοι τρίτοι. Αποδίδει ζωγραφικά τα λογοπαίγνια και τις μεταφορές της εποχής του, ισχυρίζονται μερικοί άλλοι. Ζωγραφίζει τα σεξουαλικά όργια στα οποία επιδίδονταν τα μέλη της Αδελφότητας του Ελεύθερου Πνεύματος, όπου και ανήκε, είναι η άποψη του Wilhelm Fraenger.

Δεν ξέρω τι από όλα αυτά μπορεί να ερμηνεύσει αυτήν την ξεχωριστή τέχνη. Ξέρω μόνον πως ό,τι βλέπει κανείς στα έργα του θυμίζει πολύ κάποια εφιαλτικά μας όνειρα, κάποιους βαθύτατους φόβους μας, την τωρινή αδιάκριτη σεξουαλικότητά μας, κάποιες μελλοντικές δυστοπίες, τις αμαρτίες μας, τα απροσμέτρητα βάθη του υποσυνειδήτου μας.

Ο κήπος των απολαύσεων (1495-1505)
Μαδρίτη, Museo del Prado

Κάρο με άχυρο (1512-1515)
Μαδρίτη, Museo del Prado

Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου 
Λισαβόνα, National Museum of Arts

Η τελική κρίση (1482-1516)
Βιέννη, Academy of Fine Arts

Πηγές για τις εικόνες:

https://en.wikipedia.org/wiki/Hieronymus_Bosch#/media/File:The_Garden_of_Earthly_Delights_by_Bosch_High_Resolution.jpg

https://es.wikipedia.org/wiki/El_Bosco#/media/Archivo:Jheronimus_Bosch_-_De_hooiwagen_(c.1516,_Prado).jpg

https://es.wikipedia.org/wiki/El_Bosco#/media/Archivo:Temptation_of_Saint_Anthony.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Last_judgement_Bosch.jpg