Δεν έχουν πάντοτε οι Διαφωτιστές κοινές απόψεις, ίδιες αφετηρίες και σκέψεις. Συγκλίνουν, όμως σε στόχους κοινούς:
1.
Εξεγείρονται εναντίον κάθε αυθεντίας ή εξουσίας (της Εκκλησίας, του βασιλιά,
της αριστοκρατίας). Οι Διαφωτιστές αντιμετωπίζουν με μεγάλο σκεπτικισμό τις
αλήθειες που τους έχει κληροδοτήσει το παρελθόν και πιστεύουν ότι το άτομο
οφείλει να βρει μόνο του τις απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα.
2.
Οι Γάλλοι Διαφωτιστές είναι ορθολογιστές (πιστεύουν στην ανθρώπινη λογική).
Επηρεασμένοι από τη φυσική επιστήμη, που υποστηρίζει ότι η φύση είναι
διευθετημένη με απόλυτα λογικό τρόπο, οι Διαφωτιστές αναλαμβάνουν να αποδείξουν
ότι και η ηθική και η θρησκεία είναι σε αρμονία με την αιώνια λογική του
ανθρώπου.
3.
Οι Διαφωτιστές πιστεύουν ότι πρέπει να μορφώσουν και να φωτίσουν τις πλατιές
μάζες, που έως τότε ήσαν βουτηγμένες στην αμάθεια και στις προλήψεις, ώστε να
δημιουργηθεί μια καλύτερη κοινωνία. Γεννιέται η παιδαγωγική επιστήμη, με
χαρακτηριστικότερο το παιδαγωγικό ευαγγέλιο του Jean-Jacques
Rousseau, τον Αιμίλιο.
4.
Πιστεύουν ότι, όταν η λογική και η γνώση
καταφέρουν να διαδοθούν, τότε η ανθρωπότητα θα κάνει μεγάλα βήματα (πολιτιστική
αισιοδοξία). Κατά τη γνώμη τους, πρόκειται για ζήτημα χρόνου: ο παραλογισμός
και η αμορφωσιά θα εξαφανιστούν και θα αρχίσει η ιστορία της διαφωτισμένης
ανθρωπότητας.
5.
Κρατούν κριτική στάση απέναντι στον πολιτισμό και υποστηρίζουν την επιστροφή
στη φύση. Η φύση είναι καλή και αγαθή, άρα και ο άνθρωπος είναι από τη φύση του
καλός. Ρίζα κάθε κακού είναι ο πολιτισμός που απομακρύνει τον άνθρωπο από τη
φύση του. Αυτή η αντίληψη αντανακλάται στην κατασκευή του «ευτυχισμένου άγριου»,
αλλά και στη «φυσική κατάσταση αθωότητας» που διαπνέει τη ρουσοϊκή θέση για την
εκπαίδευση.
6.
Οι περισσότεροι Διαφωτιστές προωθούν την αντίληψη της «φυσικής θρησκείας»,
εφόσον θεωρούν παράλογη την ιδέα ενός κόσμου δίχως Θεό. Η λογική οργάνωση του
κόσμου δεν μπορεί να είναι τυχαία. Λογική (!) θεωρούσαν και την πίστη στην
αθανασία της ψυχής. Ειδικότερα ο Rousseau είναι οπαδός του ντεϊσμού (=ο θεός
δημιούργησε τον κόσμο, δίχως όμως να αποκαλυφθεί στους ανθρώπους. η παρουσία του μόνον
αποκαλύπτεται μέσω της φύσης και των νόμων της και όχι με άλλους, υπερφυσικούς,
τρόπους).
7.
Υπερασπίζονται τα δικαιώματα του ανθρώπου. Δεν θεμελιώνουν μόνο θεωρητικά τη
θέση του ανθρώπου στην κοινωνία, αλλά και αγωνίζονται γι’ αυτήν. Το άτομο
πρέπει να σκέφτεται ελεύθερα σε σχέση με τη θρησκεία, την ηθική και την
πολιτική και έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις σκέψεις του. Οι
Διαφωτιστές αγωνίζονται κατά της δουλείας και προσπαθούν να επιτύχουν ηπιότερη
μεταχείριση για τους παραβάτες και τους εγκληματίες.
Πηγή
για την εικόνα:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου