Μ' όποιον δάσκαλο ...: Oscar Wilde

Κυριακή 19 Απριλίου 2015

Oscar Wilde

Ο Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde γεννήθηκε στο Δουβλίνο στις 16 Οκτωβρίου 1854. Η οικογένειά του ανήκε στην προτεσταντική αποικιακή τάξη. Ο πατέρας του ήταν χειρουργός και η μητέρα του αγαπούσε πολύ τα γράμματα. Ο νεαρός Oscar σπούδασε φιλολογία στο Trinity College του Δουβλίνου και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Οξφόρδη, στο Magdalen College. Εκεί, μυήθηκε από τον δάσκαλό του Walter Pater στον αισθητισμό, δόγμα του οποίου ήταν η φράση «η τέχνη για την τέχνη», τον οποίο υιοθέτησε και υπηρέτησε σε όλη τη μετέπειτα ζωή του.

Από φοιτητής ήδη, ο Oscar ξεχώριζε για τα μακριά του μαλλιά, τον τρόπο που ντυνόταν και τον τρόπο με τον οποίο διακοσμούσε το δωμάτιό του. Δανδής με τα όλα του στην εμφάνιση και στις συνήθειες, ανέπτυξε έναν προκλητικό τρόπο να εκφράζει τη σκέψη του, ενώ συγχρόνως φρόντιζε να αυτοπροβάλλεται με κάθε διαθέσιμο τρόπο.

Από την Οξφόρδη εισέβαλε στον λονδρέζικο λογοτεχνικό κόσμο κι από εκεί έγινε δεκτός θερμότατα στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη. Ντυμένος με θηλυπρεπή βελούδινα σακάκια, φορώντας ένα πράσινο γαρύφαλλο στην κουμπότρυπα, τυλιγμένος με έντονα αρώματα, καυστικός, σατιρικός, ανάλαφρος, απέκτησε φανατικούς υποστηρικτές και φανατικούς επικριτές. Η εικόνα και τα λόγια του έδιναν τροφή σε κουτσομπολίστικα φυλλάδια και σε εφημερίδες. Τα ευφυολογήματά του αναπαράγονταν από στόμα σε στόμα.

Το έργο του The Picture of Dorian Gray (Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ) γράφτηκε όταν ήταν 37 ετών και ακολούθησε η περίοδος της ακμής του με θεατρικά κυρίως έργα: Lady Windermere’s Fan (Η βεντάλια της λαίδης Γουίντερμιρ), A Woman of No Importance (Μια γυναίκα χωρίς σημασία), An Ideal Husband (Ο ιδανικός σύζυγος) και το αριστούργημά του The Importance of Being Earnest (Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός), και αρκετά δοκίμια. Το θέατρο γέμιζε ασφυκτικά σε κάθε παράσταση έργου του, που χλεύαζε τη βρετανική ηθική και κατεδάφιζε κώδικες και συμπεριφορές.

Εν τω μεταξύ, το 1891, ο Oscar Wilde, όντας ήδη παντρεμένος με την Constance Lloyd και έχοντας δυο γιους, γνώρισε τον Bosie, με άλλα λόγια τον Alfred Douglas, τον όμορφο, κακομαθημένο, γιο του μάλλον brutal μαρκήσιου του Queensberry. Ο εικοσιδυάχρονος Bosie μύησε τον Oscar Wilde στον σκοτεινό και επικίνδυνο κόσμο της αντρικής πορνείας. Ο Oscar ποτέ δεν ήταν διακριτικός στη συμπεριφορά του, με τον Alfred έγινε ασυγκράτητος. Ο πατέρας του νεαρού τον κατηγόρησε δημόσια για σοδομισμό, ενώ ο Wilde κατέθεσε εναντίον του μήνυση για συκοφαντία. Ήταν η αρχή της πτώσης αυτής της λαμπρής διάνοιας, αυτού του παραδοξολόγου νάρκισσου.

Ο Oscar Wilde με τον Bosie το 1893

Ακολούθησε η δίκη του Oscar Wilde, στην οποία δημοσιοποιήθηκαν οι πιο γαργαλιστικές λεπτομέρειες της ιδιωτικής του ζωής, καθώς και οι ύποπτες σχέσεις του με την πορνεία του υποκόσμου. Ό,τι μέχρι τότε εθεωρείτο χαριτωμένο ή απλώς εκκεντρικό, άρχισε σχεδόν υστερικά να καταγράφεται ως παρακμιακό και εκφυλισμένο. Ο Oscar Wilde, που τόσο είχε αγαπήσει τη δημοσιότητα, βρέθηκε ξαφνικά στο κέντρο των συζητήσεων, όμως με πολύ επιθετικό τρόπο.

Ο Stephen Fry ως Oscar Wilde και ο Jude Law ως Bosie

στην ταινία Wilde του Brian Gilbert (1997)

Καταδικάστηκε, δικάστηκε για δεύτερη φορά, καταδικάστηκε και πάλι, και φυλακίστηκε πρώτα στις φυλακές Pentonville, έπειτα τις φυλακές Wandsworth και τέλος στις φυλακές Reading. Αποφυλακίστηκε το 1897, δύο χρόνια μετά την καταδίκη του, με την υγεία του κατεστραμμένη, επανασυνδέθηκε με τον Alfred, χώρισε μαζί του και έζησε τους τελευταίους μήνες της ζωής του, άρρωστος και συνήθως μεθυσμένος, σε ένα φτηνό παριζιάνικο ξενοδοχείο.

Πέθανε στις 30 Νοεμβρίου 1900, όταν πια η βικτωριανή εποχή με τα αυστηρά ήθη έφτανε στο τέλος της. Τo 1909 τα οστά του μεταφέρθηκαν στο νεκροταφείο Père Lachaise. Ένας γυάλινος τοίχος προστατεύει σήμερα το μνημείο από τα φιλιά των χιλιάδων επισκεπτών του οι οποίοι έχουν τη συνήθεια, αφού πρώτα βάψουν τα χείλη τους με κραγιόν, να αφήνουν το αποτύπωμά τους πάνω στον τάφο του ειδώλου τους.