Το σκάκι στη λογοτεχνία

Το ωραιότερο, επιστημονικότερο, διανοητικότερο και δυσκολότερο παιχνίδι είναι το σκάκι. Παλιότερα αποτελούσε ψυχαγωγία αποκλειστικά για βασιλιάδες (γι’ αυτό και το ονόμαζαν «παιχνίδι των βασιλέων»), πάπες, πρίγκηπες, αυλικούς, και γενικά για τους ευγενείς και για τον ανώτερο κλήρο. Ο Voltaire, ο Diderot ο Goethe, ο Leibniz, o Tolstoy είναι κάποιοι από τους διάσημους λάτρεις του παιχνιδιού. Ο Zweig, ο Nabokov, ο Pérez-Reverte είναι κάποιοι από τους συγγραφείς που έγραψαν έργα με θέμα το σκάκι.

 «Θα ‘λεγα πως είναι σημαδεμένη σαν μια μεγάλη σκακιέρα» είπε τελικά η Αλίκη. «Θα ‘πρεπε να υπάρχουν και μερικοί άνθρωποι, να κινούνται –μα ναι! Υπάρχουν» πρόσθεσε χαρούμενα, κι η καρδιά της άρχισε να χτυπά γρήγορα, με λαχτάρα, καθώς συνέχιζε: «Είναι μια πελώρια παρτίδα σκάκι που παίζεται παντού –σ’όλο τον κόσμο- αν αυτός είναι ο κόσμος βέβαια. Α, τι διασκεδαστικό που είναι! Πόσο θα ‘θελα να ‘παιζα κι εγώ! Δε θα με πείραζε κι απλό πιόνι να ‘μουν, αν ήταν δυνατόν να με παίξουν –αν και φυσικά θα προτιμούσα να ‘μουν βασίλισσα!»

Έριξε μια ματιά μάλλον ντροπαλά, προς την αληθινή Βασίλισσα καθώς το ‘λεγε αυτό, η σύντροφός της, όμως, χαμογέλασε ευχάριστα κι είπε: «Αυτό κανονίζεται εύκολα. Αν θέλεις μπορείς να είσαι το Πιόνι της Λευκής Βασίλισσας, μια που η Λίλυ είναι πολύ μικρή για να παίξει. Τώρα είσαι στο Δεύτερο Τετράγωνο^. από δω ξεκινάς. Όταν φτάσεις στο Όγδοο Τετράγωνο, θα γίνεις Βασίλισσα».

Είναι ένα απόσπασμα από το έργο του Lewis Carroll με τίτλο Through the Looking-Glass and What Alice Found There  (Μέσα απ’ τον καθρέφτη και τι βρήκε η Αλίκη εκεί), που γράφτηκε το 1871 ως σίκουελ του Alice’s Adventures in Wonderland (Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων) και βασίζεται ολόκληρο στην ιδέα μιας παρτίδας σκακιού. Την εικονογράφηση έκανε ο John Tenniel.

Η Αλίκη παίζει την παρτίδα και σε έντεκα κινήσεις κάνει ματ. 

Στον πρόλογο του έργου ο Carroll μας διαβεβαιώνει ότι η παρτίδα λύνεται αν υπολογιστούν σωστά οι κινήσεις, ενώ στο μυθιστορηματικό σύμπαν οι σκακιστικές κινήσεις των πιονιών υποδεικνύουν την εξέλιξη της πλοκής.

Πηγές:

Λούις Κάρολ (2003). Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων και Μέσα απ’ τον καθρέφτη. Μετάφραση: Παυλίνα Παμπούδη. Αθήνα: Printa.

http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:John_Tenniel%27s_illustrations_of_Through_the_Looking-Glass_and_What_Alice_Found_There#