Το διήγημα του μήνα (Ιούλιος 2013)

Το διήγημα του Ιουλίου από τον Βλάσση Τρεχλή.

Το γέλιο του διαβόλου

Μέσω της μουσικής τα πάθη απολαμβάνουν τον εαυτό τους

Νίτσε

Αν και μεγαλώσαμε στην ίδια γειτονιά, δεν ισχυρίστηκα ποτέ πως τον γνώρισα καλά, ούτε είπα ποτέ πως είχα καταλάβει τι είχε μέσα στο κεφάλι του. Λέγαμε εμείς τα παιδιά της γειτονιάς πως αλλάζαμε κουβέντες μαζί του, μα ήταν μια υπερβολή από τις πολλές που βγαίνουν από τα παιδικά στόματα ή ακόμα κι ένα ψέμα. Δεν ήσαν λίγες οι φορές που στις ερωτήσεις μας απαντούσε σε μια γλώσσα ακατάληπτη, μυστική, ηχητική. Και τώρα που το σκέφτομαι, μεγάλος πια, ήχους ακούγαμε και όχι λέξεις με νόημα. Κάποιες φορές νομίζαμε πως λέει παλαβομάρες, μα τα σπιρτόζικα μάτια του μας διέψευδαν. Μετά αρχίσαμε να αμφιβάλουμε και για τις δικές μας κουβέντες. Στο τέλος τον αφήσαμε ήσυχο.

   Pablo Picasso, Man with a Violin (1912).

Philadelphia Museum of Art, Φιλαδέλφεια

Στα δεκαέξι του χρόνια χάθηκε εντελώς από την παρέα. Στα δεκαοχτώ του έφυγε από την πόλη. Τον ξεχάσαμε, όπως κι αυτός θα μας ξέχασε, εξάλλου δεν μας έδενε κάτι μαζί του. Ξανακούσαμε γι’ αυτόν δέκα χρόνια αργότερα. Είχε γίνει ένας διάσημος μουσικός. Κάποιοι δημοσιογράφοι είπαν πως είναι απρόσιτος, αλλά αυτό δεν είναι παράξενο, αφού οι καλλιτέχνες ζουν διαφορετικά από τους καθημερινούς ανθρώπους. Μετά ακούσαμε για έναν μεγάλο έρωτα που είχε παρασύρει τον νου του. Από εκείνη τη στιγμή και μετά η δεξιοτεχνική του δεινότητα ξεπέρασε καθετί που είχε φανταστεί και δημιουργήσει ο ανθρώπινος νους. Πολλοί απέδιδαν αυτήν την εξέλιξη στο ελιξήριο του έρωτα και πιθανόν να μην είχαν άδικο. 
Τότε απογειώθηκε, όπως λέμε στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Και απογειώθηκε πραγματικά, αφού, με τα τεράστια κέρδη που είχε από τις εμφανίσεις του στα μεγαλύτερα θέατρα, αγόρασε το υπερπολυτελές ιδιωτικό του τζετ και γύριζε μ’ αυτό τις πρωτεύουσες του κόσμου. Αυτό το αεροπλάνο δεν το είχε μόνο για τις μετακινήσεις του, αλλά και για σπίτι του. Εκεί ζούσε, εκεί εξασκούνταν, εκεί δεχόταν τους επισκέπτες του, εκεί έκλεινε τα συμβόλαιά του και εκεί είχε εγκαταστήσει τον έρωτά του. Ανθρώπους άλλους δεν ήθελε να βλέπει. Ακόμα και στις συναυλίες του δεν έβλεπε το κοινό που είχε πληρώσει πανάκριβα για να τον ακούσει. Μέσα στη σκοτεινή αίθουσα, που θύμιζε έναστρο ουρανό, ένα αστέρι έστελνε τις μελωδικές ακτίνες του για να χαθούν στο στερέωμα, γιατί αυτό το μεγάλο ταλέντο δεν έπαιζε μουσική για τους ανθρώπους, έπαιζε μουσική για τους πλανήτες.

         Pablo Picasso, Violin (1912).
                  Musée National d’Art Moderne.

   Centre Georges Pompidou, Παρίσι

Όλους εμάς που τον ξέραμε από τα γεννητάτα του, η μοναδική του πορεία δεν μας παραξένεψε. Είχε μια καταπληκτική συνέπεια. Τίποτα δεν είχε αλλάξει στη συμπεριφορά του απ’ όταν ήταν παιδί. Μόνο κάποιοι ζηλιάρηδες έλεγαν πού και πού πως θα ήθελαν να δουν το τέλος του. Μα ήταν νέος ακόμα. Παθιασμένος όσο κανένας άλλος με τη μουσική και τον έρωτα. Κι έτσι περνούσε ο καιρός, ώσπου μια μέρα ακούσαμε στις ειδήσεις πως το αεροπλάνο του χάθηκε και ο ίδιος δεν βρέθηκε πουθενά.

 Pablo Picasso, Violin Hanging on the Wall (1912-13)

      Hermann and Margrit Rupf Foundation

Έναν μήνα αργότερα κάποιοι ορειβάτες είδαν το αεροπλάνο του καρφωμένο στην πλαγιά ενός ψηλού βουνού. Τα συνεργεία διάσωσης αναζήτησαν το μαύρο κουτί. Όταν το άνοιξαν και είδαν στα όργανα την πορεία του μικρού αεροπλάνου, διαπίστωσαν πως ακολούθησε κάθετη πορεία και πως είχε φθάσει στα πενήντα χιλιάδες πόδια ύψος όταν του τελείωσε η βενζίνη και άρχισε η πτώση. Ομιλίες δεν είχαν γραφτεί στο μαγνητόφωνο του μαύρου κουτιού, μόνο σε όλη τη διάρκεια της πτήσεις ακούγονταν τα καπρίτσια του Παγκανίνι. Τη στιγμή της πρόσκρουσης παιζόταν το Νο 13, αυτό που κάποιοι ονομάσανε: «Το γέλιο του διαβόλου».

Πηγές για τις εικόνες:

https://gr.pinterest.com/pin/367817494539075351/

https://www.wikiart.org/en/pablo-picasso/violin-1

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Pablo_Picasso,_1913,_Violin_Hanging_on_the_Wall,_oil,_spackle_with_sand,_enamel,_and_charcoal_on_canvas,_65_x_46_cm,_Museum_of_Fine_Arts_Berne.jp