Daniele da Volterra, ο "βρακωτής"

Το 1534, με εντολή του πάπα,  ανατίθεται στον Michelangelo να ζωγραφίσει τον τοίχο πίσω από το ιερό της Capella Sixtina. Το έργο είναι επίπονο και επικίνδυνο, καθώς ο Michelangelo είναι ήδη 60 χρονών. Ο καλλιτέχνης, μέσα σε 7 χρόνια, στη διάρκεια των οποίων δεν επέτρεπε σε κανέναν να δει την πρόοδο των εργασιών τροφοδοτώντας έτσι πάρα πολλές φήμες, φιλοτεχνεί μια πολύ μεγάλη νωπογραφία (13,7 Χ 13,2) με τίτλο Giudizio universale (Δευτέρα παρουσία). Πάνω σε μπλε φόντο από λάπις λάζουλι υπάρχουν 400 μορφές, όλες εν κινήσει, και μια ατμόσφαιρα φόβου και θανάτου. 

Όταν τον Σεπτέμβριο του 1940 αποσύρονται οι πρώτες σκαλωσιές, ξεσπάει σκάνδαλο. Ο τελετάρχης του πάπα Biagio da Cesena διαμαρτύρεται στον προϊστάμενό του, αποκαλώντας τις πολύ γήινες, γυμνές μορφές του Michelangelo άσεμνες και ασεβείς. Ο Michelangelo, εξοργισμένος, αντιδρά δίνοντας τη μορφή του da Cesena σε ένα πρόσωπο της νωπογραφίας, τον Μίνωα, που απεικονίζεται γυμνός, κατατρομαγμένος, να απειλείται από ένα τεράστο φίδι τυλιγμένο γύρω του. Ο da Cesena ζητεί από τον πάπα να μην επιτρέψει την ταπείνωσή του, όμως εκείνος του απαντά ότι η εξουσία του, που απλώνεται στη γη και στον παράδεισο, δεν φτάνει μέχρι την κόλαση.

Το 1955, ο νέος πάπας Παύλος Δ΄ απαιτεί από τον Michelangelo να ντύσει τις γυμνές του μορφές, επειδή θεωρεί ότι προσβάλλουν τη χριστιανική ηθική. Ο καλλιτέχνης αρνείται απαντώντας με τόλμη: «αυτό είναι ένα ασήμαντο ζήτημα που μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί. Ας συμμορφώσει ο πάπας τον κόσμο και η ζωγραφική θα ακολουθήσει».

Το έργο όμως δεν θα σωθεί. Στις 21 Ιανουαρίου 1564, έναν μήνα πριν από τον θάνατο του Michelangelo και λίγο μετά τη Σύνοδο του Trento, λαμβάνεται απόφαση οι γυμνές μορφές της Δευτέρας παρουσίας να καλυφθούν. Το έργο αυτό ανατίθεται σε έναν μαθητή του Michelangelo, τον Daniele da Volterra, ο οποίος έκτοτε φέρει το κοροϊδευτικό παρωνύμιο «Il Braghettone» (= ο Βρακωτής).

Οι επεμβάσεις του da Volterra θα αφαιρεθούν κατά την αποκατάσταση του 1994, μαζί με τα εμφανή ίχνη από την καύση κεριών και καντηλιών.

Πηγές για τις εικόνες:

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Michelangelo,_Giudizio_Universale_02.jpg

http://www.biblestudy.org/biblepic/does-michelangelo-last-judgment-show-what-bible-teaches.html